การผลิตกระบือเพื่อการค้า ทั้งในและนอกประเทศ ขับเคลื่อนด้วยนวัตกรรมชุมชน ยกระดับเศรษฐกิจฐานรากสู่สากล

รองศาสตราจารย์ ดร.พยุงศักดิ์ อินต๊ะวิชา
อาจารย์ประจำหลักสูตรสัตวศาสตร์ มหาวิทยาลัยพะเยา

“การผลิตกระบือเพื่อการค้า ทั้งในและนอกประเทศ”
ขับเคลื่อนด้วยนวัตกรรมชุมชน ยกระดับเศรษฐกิจฐานรากสู่สากล

คณะเกษตรศาสตร์และทรัพยากรธรรมชาติ มหาวิทยาลัยพะเยา ร่วมกับหน่วยงานภาครัฐและภาคีเครือข่ายในพื้นที่ภาคเหนือ ดำเนินโครงการ พัฒนาเครือข่ายชุมชนนวัตกรรมสำหรับการผลิตกระบือคุณภาพ เพื่อรองรับการค้าในประเทศและต่างประเทศ โดยมีเป้าหมายเพื่อเพิ่มขีดความสามารถของเกษตรกรผู้เลี้ยงกระบือในจังหวัดพะเยาและจังหวัดเชียงราย ผ่านการถ่ายทอดองค์ความรู้ การใช้เทคโนโลยีการเกษตรสมัยใหม่ และการสร้างกลไกตลาดที่ยั่งยืน

โครงการนี้มีความสำคัญต่อการยกระดับผลผลิตกระบือจากทรัพยากรท้องถิ่น ให้สามารถสร้างรายได้ ความมั่นคงทางอาหาร และยกระดับคุณภาพชีวิตของเกษตรกรและเครือข่ายชุมชนในระยะยาว

Value Chain: ห่วงโซ่คุณค่าการผลิตกระบือครบวงจร
โครงการมุ่งเน้นการพัฒนาใน 4 ด้านหลัก:

1. การปรับปรุงพันธุ์
ใช้เทคโนโลยีผสมเทียมและแอปพลิเคชันติดตามพันธุ์ประวัติกระบือออนไลน์
คัดเลือกสายพันธุ์คุณภาพ ลดปัญหาเลือดชิด
กระบือเนื้อพันธุ์ดีมีราคาต่อหัวสูงถึง 100,000 บาท
2. การจัดการอาหารสัตว์
ส่งเสริมการปลูกพืชอาหารสัตว์จากวัตถุดิบในพื้นที่ เช่น หญ้าเนเปียร์ ข้าวโพดหมัก
ลดต้นทุนอาหาร และควบคุมคุณภาพได้สม่ำเสมอ
3. การจัดการฟาร์ม
พัฒนาให้ฟาร์มกระบือได้มาตรฐานสุขภาพสัตว์
ใช้เทคโนโลยีข้อมูลและติดตามสุขภาพกระบือแบบเรียลไทม์
4. การตลาด
สร้างเครือข่ายตลาดชุมชนภายใต้แบรนด์ “UP BUFF”
แปรรูปกระบือเป็นผลิตภัณฑ์เนื้อคุณภาพ เช่น เนื้อบด เนื้อแดดเดียว เนื้อกระบือสไลซ์
ผลักดันเข้าสู่ตลาดค้าปลีกระดับจังหวัด และส่งออกไปยังต่างประเทศ เช่น ลาว เมียนมา จีน

ความร่วมมือและพันธมิตรเครือข่าย
โครงการนี้ดำเนินการภายใต้ความร่วมมือระหว่าง:

มหาวิทยาลัยพะเยา
ศูนย์วิจัยและบำรุงพันธุ์สัตว์เชียงราย
ศูนย์พัฒนาอาหารสัตว์เชียงราย
สำนักงานปศุสัตว์จังหวัดพะเยา
ศูนย์วิจัยและผลิตพืชอาหารสัตว์ และศูนย์ผลิตอาหารสัตว์ต่าง ๆ ในเขตภาคเหนือ

เป้าหมายหลักของโครงการ
ยกระดับคุณภาพการเลี้ยงกระบือจากเกษตรกรรายย่อย
เพิ่มรายได้เกษตรกรเฉลี่ย 9,620.65 บาท/ตัว
พัฒนากระบือเนื้อพันธุ์ดีเพื่อการค้า ส่งเสริมอาชีพที่ยั่งยืน
เสริมสร้างศักยภาพสู่การเป็น “นวัตกรชุมชนด้านกระบือ” เพื่อพัฒนาชุมชนจากฐานราก